Γερμανόφωνα Τραγούδια Χωρίς Διαβατήριο - #29

29. Lili Marlene, 1939, (Norbert Schultze, Hans Leip, Tommie Connor)

                                                         

            Οι αρχικοί στίχοι, στα γερμανικά, προέρχονται από τον Hans Leip (1893-1983), έναν δάσκαλο από το Αμβούργο, που τους έγραψε το 1915, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.  Δημοσιεύτηκε πολύ αργότερα, το 1937, με τίτλο Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht (Το Τραγούδι Ενός Νεαρού Φαντάρου στη Σκοπιά) και έναν χρόνο αργότερα ο Norbert Schultze έγραψε τη μουσική.  Το 1939 ηχογραφήθηκε από την Lale Andersen με τον τίτλο Lili Marleen.  Ο Leip ισχυρίστηκε πως συνδύασε το όνομα της φιλενάδας του με αυτό μιας κοινής τους φίλης, αλλά στην πραγματικότητα τόσο η Lili όσο και η Marleen υπήρξαν ερωμένες του.

            Ο Norbert Schultze (1911-2002) που συνέθεσε όπερες και, κυρίως, κινηματογραφική μουσική, έμεινε στην ιστορία χάρη στη Lili Marleen ή Lili Marlene, όπως έγινε αργότερα, καθώς γνώρισε πάμπολλες διασκευές.  Μετά την πόλεμο κρίθηκε ότι ήταν «συνοδοιπόρος» των ναζί και αφού πλήρωσε ένα πρόστιμο ύψους 3.000 μάρκων του επιτράπηκε να συνεχίσει να εργάζεται.  Στη διαθήκη του όρισε πως τα δικαιώματα των συνθέσεών του μεταξύ του 1933 και 1945 πρέπει να απονέμονται από τον Γερμανικό Ερυθρό Σταυρό.

            Στη Lale Andersen (1905-1972) που αρνήθηκε να συμμετάσχει σε εκδηλώσεις ναζιστικής προπαγάνδας, απαγορεύτηκαν οι δημόσιες εμφανίσεις, ιδιαίτερα οι συναυλίες για στρατιώτες.  Κατέφυγε στο μικρό νησί Langeoog στη Βόρεια Θάλασσα, όπου έμεινε απομονωμένη μέχρι το τέλος του πολέμου.  Το 1959 γνώρισε μεγάλη επιτυχία διασκευάζοντας στα γερμανικά τα Παιδιά του Πειραιά με τίτλο Ein Schiff wird kommen… (Ένα Πλοίο Θα ’Ρθει…).  Το 1961, με το Einmal sehen wir uns wieder, κατέλαβε την 13^η θέση στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision

            Η ιστορία του τραγουδιού Lili Marlene: Ο ραδιοσταθμός των γερμανικών δυνάμεων που είχαν καταλάβει το Βελιγράδι άρχισε να παίζει το 1941 το τραγούδι που είχε φέρει από τη Βιέννη ένας λοχαγός.  Ο πανίσχυρος υπουργός προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς θεώρησε το περιεχόμενό του μακάβριο και καταθλιπτικό και έδωσε διαταγή να απαγορευθεί η μετάδοσή του, αλλά καθώς το σήμα του σταθμού έφτανε σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική, το Ράδιο Βελιγράδι άρχισε να δέχεται επιστολές από στρατιώτες να το ξαναπαίξει.  Το γεγονός αυτό έκανε τον Γκέμπελς να αλλάξει γνώμη και να συμφωνήσει στη μετάδοση του τραγουδιού στο τέλος της εκπομπής, λίγο πριν τις 10 μ.μ.

            Η δημοτικότητά του γρήγορα εξαπλώθηκε και στις τάξεις των συμμαχικών στρατευμάτων με αποτέλεσμα να γνωρίσει αυτοσχέδιες διασκευές (κάποιες από αυτές σκωπτικές απέναντι στους Γερμανούς, όπως το D-Day Dodgers που τραγουδούσαν Καναδοί στρατιώτες στην Ιταλία κατά τη διάρκεια της απόβασης στη Νορμανδία) και εκτελέσεις στα γαλλικά και τα αγγλικά.  Η πρώτη καταγραμμένη διασκευή προήρθε από τη Γαλλία σε στίχους του Henri Lamarchand, ερμηνευμένους από την Suzy Solidor  

και την επόμενη χρονιά από τη σύμμαχο της ναζιστικής Γερμανίας, φασιστική Ιταλία, μεταφρασμένο από τον Nino Rastelli και ερμηνεία από τη Lina Termini. 

Η πρώτη εκτέλεση στα αγγλικά είναι της Anne Shelton, το 1944, 

ενώ εκείνη του Perry Como την ίδια χρονιά έφτασε ως το #13 του καταλόγου επιτυχιών των ΗΠΑ.   

Ίσως η γνωστότερη εκτέλεσή του, τόσο στα γερμανικά όσο και στα αγγλικά, προέρχεται από τη Marlene Dietrich στα τέλη του ’40, αρχές του ’50.   

Ακολούθησαν ηχογραφήσεις από τους Anton Karas, Vaughn Monroe, Hank Snow, Billy Vaughn,

Amanda Lear (η οποία μάλιστα το ξαναηχογράφησε με καινούριους στίχους που πρόσθεσε ο συνθέτης Norbert Schultze λίγο πριν πεθάνει, το 2001),  

Kid Creole and the Coconuts, Carly Simon, Divine Comedy κ.α.

            Το 1980 ο Rainer Werner Fassbinder σκηνοθέτησε την ταινία Lili Marleen, που είναι η ιστορία της τραγουδίστριας Lale Andersen και του τραγουδιού με πρωταγωνίστρια τη Hanna Schygulla.


Και ένα ενδιαφέρον σπανιότατο ντουέτο από τηλεοπτκό πρόγραμμα