«Ξένοι» αλλά δικοί μας

Αυτόν τον τίτλο δίνει η Ελευθεροτυπία στο άρθρο της για την παρουσίαση που γίνεται στο Μέγαρο Μουσικής στους "Πέντε Ελληνες συγγραφείς, που κατάγονται ή γεννήθηκαν στην Ελλάδα και διαπρέπουν στο εξωτερικό".

Λείπω καιρό και η απόσταση με κάνει να πιστεύω πως μαζί με τον υπόλοιπο πλανήτη εξελίσσεται και η Ελ-λάς-Ελ-λάς. Λάθος. Βήματα προς τα πίσω κάνει.

Από τι αγωνία πρέπει να διακατέχεται αυτό το κακοπληρωμένο - ανώνυμο και επώνυμο - δημοσιογραφαριό που ελάχιστα διαφέρει από την πλέμπα με τις αλυτρωτικές βλέψεις. Γι' αυτό και παντού βλέπει εχθρούς και σκοπιμότητες.

Πρέπει να είναι πολύ κολλημένο στις μαθητικές εκθεσούλες όλο αυτό το "φρέσκο αίμα", γαλουχημένο με τα πατροπαράδοτα ιδεώδη.

Αφορμή γι' αυτές τις σκέψεις στάθηκε μια συνέντευξη της Γαλλίδας τραγουδίστριας Babet, που άκουσα τις προάλλες στο ραδιόφωνο. Μιλούσε γερμανικά με γαλλικό αξάν, και μετά από αρκετές ερωτήσεις, ο Γερμανός δημοσιογράφος, της ζήτησε να εξηγήσει στους ακροατές τον λόγο. Η κοπέλα απάντησε απλά πως η μητέρα της είναι Γερμανίδα και η συζήτηση επανήλθε στη μουσική της. Ούτε γιαγιές, ούτε παππούδες.
Στην Ελλάδα μια ανάλογη περίπτωση καταλαβαίνω πως θα γινόταν θέμα με πηχυαίους τίτλους: "Η Ελληνίδα τραγουδίστρια με τη διεθνή καριέρα".

Κρίμα, γιατί εκτός των πολλών παιδικών νοσημάτων, η χώρα πάσχει και από οξύ επαρχιωτισμό.


Συμπλήρωμα:

Στην καινούρια ταινία του Robert Redford με τίτλο Lions for Lambs, σε μια πολιτική συζήτηση μεταξύ καθηγητή και μαθητή υπάρχει η ακόλουθη στιχομυθία:
(η απόδοση είναι από μνήμης και όχι επακριβής)


Μαθητής: Μου άρεσαν εκείνα τα μαθήματα για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη…
Καθηγητής: Έχεις πάει ποτέ στην Ελλάδα;
Μαθητής: Όχι...
Καθηγητής: Οι πολιτικοί μας ωχριούν μπροστά στους δικούς τους!

David Sylvian

the world is everything tour

Τον είχα δει πριν από είκοσι περίπου χρόνια, στη Φιλαρμονική, με συνοδεία έξι μουσικών, ανάμεσά τους και ο σημαντικός συνθέτης soundtracks στο μεταξύ, Mark Isham.

Από εκείνο το ανσάμπλ παρέμεινε μόνο ο αδερφός του, o Steve Jansen (το πραγματικό επίθετο του David και του Steve είναι Batt), στα ντραμς. Οι άλλοι τρεις που τον συνοδεύουν σήμερα είναι ο Keith Lowe (μπάσο), ο Takuma Watanabe (πιάνο) και ο Theo Travis (πνευστά).

Ο David Sylvian βαδίζει ανάλαφρα στη σκηνή, παίρνει θέση σ’ ένα σκαμπό και μια από τις δύο κιθάρες που θα αλλάζει κατά τη διάρκεια της συναυλίας. Ξεκινάει με το Wonderful World από το εξαιρετικό Snow Borne Sorrow που κυκλοφόρησε με το όνομα Nine Horses το 2005 και, αν δεν το έχετε, καλό θα είναι να το αποκτήσετε το συντομότερο.

Ακολουθεί μια διασκευή στο αιθέριο It'll Never Happen Again του Tim Hardin, που, όπως και τα παλιότερα κομμάτια που θα πει - Ghosts, από την εποχή των Japan, Before the Bullfight, Mother & Child, Wanderlust… - χαρακτηρίζεται από τον ήχο του τελευταίου άλμπουμ του. Πολλές από τις γνωστές του συνθέσεις τις αναγνωρίζω μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κουπλέ.
Η μυσταγωγική ατμόσφαιρα που δημιουργείται κυρίως από τους ήχους του αφαιρετικού πιάνου και των τριπαριστών ντραμς, σε συνδυασμό με τις προγραμματισμένες λούπες και το οπτικό μέρος των κατά διαστήματα σχεδόν καλειδοσκοπικών προβολών διαφόρων σχημάτων και χρωμάτων σε μια οθόνη στο βάθος της σκηνής, μεταφέρει τον ακροατή / θεατή σε έναν μαγικό χώρο όπου, εγώ προσωπικά, θα μπορούσα να μείνω μερικά εικοσιτετράωρα.

Ο κάποτε «ομορφότερος άνδρας της ποπ» δεν ένιωσε ποτέ άνετα ούτε με τον χαρακτηρισμό του «ομορφότερου άνδρα» αλλά ούτε και την ετικέτα της «ποπ». Πέρα από εστέτ και αριστοκράτης, ο Sylvian είναι ένας μουσικός που ενώ θα μπορούσε να ακολουθήσει την εξασφαλισμένη πορεία του κομψευόμενου δανδή, κυκλοφορώντας ασφαλείς… τσιχλόφουσκες που σκάνε στις πρώτες θέσεις των charts, διάλεξε τον δρόμο των προσωπικών αναζητήσεων με την περιορισμένη απήχηση.



Σίγουρα, ο David που βλέπουμε επί σκηνής, δεν θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τη μυώδη, ηρωική μορφή που σμίλεψε στο μάρμαρο ο Μιχαήλ Άγγελος. Ταιριάζει περισσότερο στη λιπόσαρκη, ευάλωτη, ντροπαλή, εύθραυστη φυσιογνωμία από μπρούτζο του Ντονατέλλο ή του Αντρέα Βερόκκιο.

Ωστόσο, ως άλλος αξιέραστος ψαλμωδός Δαβίδ, μας μαγεύει παίζοντας κιθάρα αντί για λύρα, κι εμείς, ως σύγχρονοι Σαούλ καταφέρνουμε - έστω και για λίγο - να ξεχνάμε τους χυδαίους Φιλισταίους που μας περιβάλλουν.



Υ.Γ. Στις 13 Οκτωβρίου παίζει στα Σκόπια. Μην τον χάσετε.




Schiller Theater, 6. October 2007

Rufus Wainwright

Στο βάθος της σκηνής πέφτει μια αμερικάνικη σημαία και αναρωτιέμαι πώς θα αντιδράσει ο φιλοξενούμενος μιας φίλης μου από την Ελλάδα. Κάθεται όμως στα δεξιά της και δεν τον βλέπω. Αυτόματα μου προκύπτει το γενικότερο ερώτημα, πώς θα αντιδρούσε ένα ελληνικό κοινό, σε μια ανάλογη περίσταση. «Τι με νοιάζει;», λέω στον εαυτό μου και χαλαρώνω για να απολαύσω τη συναυλία.

Ο Rufus εμφανίζεται με κατάλευκο κοστούμι που παραπέμπει στις μέρες του Elvis Presley στο Λας Βέγκας, γεμάτο στρας, όμοια μ’ αυτά που έχουν πάρει τη θέση των αστεριών στην αστερόεσσα - ντεκόρ. Εξαιρετικά λεπτή ειρωνεία.

Το επταμελές συγκρότημα που τον συνοδεύει είναι ντυμένο με ριγέ κοστούμια που θυμίζουν κλόουν και σαλτιμπάγκους. Τρία πνευστά, κιθάρα, ντραμς, μπάσο, δεύτερη κιθάρα ή μπάντζο συνοδεύουν άψογα τον Rufus που άλλες φορές κάθεται στο πιάνο, άλλες παίζει κιθάρα κι άλλες περιορίζεται μόνο στον ρόλο του crooner.

Το πρώτο σαρανταπεντάλεπτο βασίζεται σε τραγούδια του τελευταίου άλμπουμ του Release the Stars, που τα παρουσιάζει προλογίζοντάς τα. Έτσι πριν το Going to a Town αναφέρει πως πρόκειται για το Βερολίνο, στο Tiergarten εξηγεί πως είναι γραμμένο για το γνωστό πάρκο στο κέντρο της πόλης (και δεν έχει σχέση με τα δάκρυα (tear) αλλά με τα ζώα (Tier, στα γερμανικά, κάτι σαν Ζωολογικό Κήπος δηλαδή), πριν από το Sanssouci διηγείται με πολλά υπονοούμενα την ιστορία του «άλλου παλατιού» που ο Φρειδερίκος ο Μέγας κρατούσε αποκλειστικά για άνδρες. Η εισαγωγή του κομματιού γίνεται με φλάουτο ("I like the flute") σε μια ατμόσφαιρα που λες και ξεπήδησε από πίνακα του Adolph von Menzel.

Στο Tulsa απολογείται πως είναι πολύ δύσκολο να το παίζει στο πιάνο και ταυτόχρονα να τραγουδάει. Τα καταφέρνει θαυμάσια, ολομόναχος, δίχως το κουαρτέτο εγχόρδων που υπάρχει στο άλμπουμ.

Ύστερα από ένα μικρό διάλειμμα επανέρχεται με βαυαρέζικη στολή επιλέγοντας τραγούδια από τις προηγούμενες δουλειές του, κάποια της Judy Garland από τις συναυλίες που έδωσε στο Carnegie Hall και θα κυκλοφορήσουν στο τέλος της χρονιάς σε CD και DVD, εξηγώντας τον θαυμασμό του προς τον περίφημο Ιρλανδό τενόρο John McCormack (και την όπερα γενικότερα) τραγουδάει το Macushla, χωρίς μικρόφωνο, συνοδευόμενος από τρία πνευστά.

Η αποθέωση θα έρθει στο ανκόρ καθώς κάθεται για λίγο στο πιάνο φορώντας ένα κατάλευκο μπουρνούζι που ύστερα από δύο τραγούδια θα βγάλει και θα μείνει μ’ ένα μακρόταλο σακάκι, θα φορέσει γόβες, σκουλαρίκια και καπέλο, για να μεταμορφωθεί σε… Judy Garland ενώ όλο το συγκρότημα, με μαύρα κοστούμια, επιδίδεται σε χορευτικά α λα Broadway.

Ο καλύτερος τραγουδοποιός και περφόρμερ της γενιάς του θα επιστρέψει για συναυλία στο Βερολίνο στις 30 Νοεμβρίου κι εγώ φυσικά έχω εξασφαλίσει ήδη εισιτήρια.

Volksbühne, 5. October 2007

"Δύο Αλβανοί και δύο Έλληνες μουσουλμάνοι"

Για μένα δεν είναι παρά μια φωνή. Μια μέτρια φωνή του ραδιοφώνου. Δεν είναι σπουδαία αλλά ούτε ενοχλητική. Ίσως είναι λίγο επιτηδευμένη, πρόβλημά της. Κάνει όμως λάθη. Είναι ικανή να κάνει μέχρι και επτά-οκτώ σαρδάμ στη διάρκεια του πεντάλεπτου δελτίου ειδήσεων που ακούω πριν από την εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη "Από τις 4 στις 5". Και σπάνια ζητάει συγνώμη.

Παίρνει κατά καιρούς θέση, σε θέματα που δεν είναι της αρμοδιότητάς της, αφού δεν σχολιάζει, αλλά εκφωνεί ειδήσεις. Δεν ξέρω καν αν τις γράφει η ίδια ή αν τις γράφουν άλλοι, ούτε πώς βρέθηκε σ' αυτή τη θέση.

Ξέρω πως σήμερα ξαναχτύπησε, αναφέροντας πως συνελήφθησαν για υπόθεση ναρκωτικών "δύο Αλβανοί και δύο Έλληνες μουσουλμάνοι".

Η τακτική της αναφοράς στην υπηκοότητα των εγκληματιών είναι μια πολιτική του ελληνικού ρατσισμού που συναντάται καθημερινά. Στην Ελλάδα υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα που συνηγορούν στο ότι οι νόμοι είναι υποδεέστεροι της νοοτροπίας. Άλλωστε ο λαός τείνει να αποκτήσει την εντύπωση πως ο ελληνισμός στην υφήλιο κάνει μόνο προόδους, αφού ποτέ δεν αναφέρονται οι Έλληνες που σαπίζουν στις φυλακές.

Αλλά και το θρήσκευμα; Το οποίο - τι σύμπτωση! - είναι πάντα "μουσουλμανικό". Θα έλεγε ποτέ "Γερμανός καθολικός"; Έχει αναφερθεί ποτέ σε "Έλληνα ορθόδοξο"; Την νοιάζει αν ο χ Γάλλος είναι καθολικός, προτεστάντης ή άθεος;

2007 στην ΕΕ. Ντροπή!

Κατερίνα Κουράντη λέγεται.